Het klinkt mooi: een lap eigen grond op een gunstige locatie voor een mooie prijs. Echter, de handel in kleine percelen landbouwgrond heeft een schaduwkant. Grondhandelaren verkopen massaal landbouwpercelen met de belofte dat er op korte termijn gebouwd mag worden. En dat blijkt vaak niet waar. KNB pleit daarom voor betere bescherming bij speculatieve grondhandel.
Wat is speculatieve grondhandel?
Op honderden locaties in Nederland zijn in de afgelopen 25 jaar akkers en weilanden opgeknipt in tienduizenden kleine percelen van 50 tot 2000 vierkante meter. Grondhandelaren bieden deze landbouwgrond, die vaak in de buurt van dorpen en steden ligt, aan als belegging.
Als de bestemming van de grond wijzigt en het in plaats van landbouwgrond bouwgrond wordt, is de grond veel meer waard. Dat betekent dat je winst kan maken op je grond. In de praktijk verandert de bestemming van deze als belegging aangeboden grond bijna nooit. Kopers betalen vaak veel meer dan de reguliere prijs voor landbouwgrond. Doordat de bestemming niet wijzigt, blijven zij vaak achter met veel te dure landbouwgrond die zij niet of alleen tegen grote verliezen weer kwijt raken.
Speculeren met grond is niet in strijd met recht
Speculeren met grond is in beginsel niet in strijd met het recht. Het is eigenlijk een vorm van beleggen. Voor het aanbieden van beleggingsobjecten is een vergunning van de AFM verplicht. Dit geldt voor onder meer kavels landbouwgrond en recreatief vastgoed. Nu gelden er nog vrijstellingen van deze vergunningsplicht, bijvoorbeeld als de aanbieder een kavel aan minder dan 100 consumenten aanbiedt, als het beleggingsobject deel uitmaakt van een serie kleiner dan 20 beleggingsobjecten of als de investering per beleggingsobject 100 duizend euro of meer is.
Betere bescherming bij speculatieve grondhandel
Om kopers beter te beschermen bij speculatieve grondhandel, pleit de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) in haar brief voor een vergunningsplicht voor dit soort transacties. Ook pleit de KNB voor aanpassing van het begrip beleggingsobject. Een perceel grond is nu geen beleggingsobject als de verkrijger ervan zelf verantwoordelijk wordt voor het beheer (onderhoud) ervan. Aanbieders van grondbeleggingen maken hiervan gebruik, waardoor er geen vergunning van de AFM nodig is. Met deze twee aanpassingen wordt de bron van het probleem effectief aangepakt, waardoor potentiële slachtoffers in een zo vroeg mogelijk stadium worden beschermd.
Verplicht op kantoor
Volgens de KNB zijn deze aanpassingen eenvoudiger dan het verplichten van notarissen om kopers van speculatieve gronden altijd te zien op hun kantoor. Diverse Kamerleden pleitten daarvoor naar aanleiding van een item op RTL-nieuws over speculatieve grondhandel. De KNB is hier een voorstander van, maar hiervoor is een wetswijziging nodig. Dat kost niet alleen veel tijd, maar het is ook niet de best denkbare oplossing.
